bantsche steen zijn bekleed, is dit uitheemsche
materiaal aan den toren der Groote Kerk van
Gorkum (afb. 27) alleen voor bepaalde onder
deden toegepast. Alleen boven komt Bent-
heimersteen voor, die in het Westen des lands
eerst omstreeks 1500 in gebruik kwam, ook
aan overigens zeer Vlaamsch aandoende ge
bouwen. Vermoedelijk is de bouw aange
vangen in het midden der 15de eeuw, voltooid
was hij in 1517. In sommige opzichten her
innert de onderbouw aan dien van de Nieuwe
Kerk te Delft, maar hij is fijner van behande
ling en in hun bovenbouw hebben beide niets
meer gemeen. De verschillende geledingen,
alle met twee nissen, zijn zeer sterk aaneenge
bonden welk een verschil met den Domtoren
van UtrechtOm de groote klokkenverdieping
vervluchtigen de steunbeeren en zelfs de
hoeken van den romp zijn uitgehold om een
aanloop te verkrijgen naar de korte acht
kante basis voor de vrij korte spits. Of zulk
een afsluiting van den beginne bedoeld is ge
weest, moeten wij in het midden laten: de
toren toont een zeer zelfstandige architec
tonische opvatting, zoodat analogieën be
zwaarlijk aan te wijzen zijn, en zeker is dat
de afsluiting geen slecht figuur maakt. Al
vroeg tijdens den bouw ging de toren sterk
Zuidwaarts overhellen, maar steeds metselde
men te lood door. Als gevolg daarvan is hij
in een bocht gebouwd, hetgeen duidelijk in
56
