In al deze, als producten van park- en plantsoenaanleg
zeker niet onverdienstelijke scheppingen is het cultuur
monument, dat de vestingwallen ter plaatse vormden,
meestal onherkenbaar, doch steeds onherstelbaar, ver
loren gegaan. En dientengevolge wordt in den tegen-
woordigen tijd, nu de kennis van en de waardeering
voor onze nationale geschiedenis zijn opgeleefd, de
beteekenis van deze cultuurwaarden niet meer ingezien
en begrepen. De helft van het Lucasbolwerk, van
Adriaen Anthonisz, den grooten sterktebouwmeester
van Prins Willem van Oranje, neen, ik vergis mij het
Lucasbolwerk van Z°cher, is thans afgegraven voor de
stichting van een modernen Schouwburg. Slechts
„eenig plantsoen" wordt daaraan immers opgeofferd?
Is dit geen waarschuwend voorbeeld, dat wij thans
andere wegen moeten inslaan en vóór alles moeten
zorgen dat het karakter als vestingwerk bewaard blijft?
Restauratie, oordeelkundig aangepast aan het nog be
staande, is noodig voor het behoud. Daarnaast kan zeer
wel het natuurschoon beschermd worden.
D. Beginselen, bij het behoud en de restauratie van
oude Vestingwerken in acht te nemen uit een oog
punt van natuurbescherming.
Teneinde het natuurschoon tot zijn recht te doen ko
men, achten wij het volgende noodig
1. De aanwezige beplanting moet worden behouden
en waar noodig aangevuld, daar waar boomen en
heesters (hakhout) verloren zijn gegaan en niet
weder vervangen zijn geworden.
Een teveel aan beplanting, zooals wij b.v. aan
troffen op enkele punten van de wallen van
Willemstad en op de Schans Bekhof in Friesland,
moet worden verwijderd of deskundig uitgedund,
met behoud van mooie exemplaren.
2. Het aanwezige natuurschoon kan worden ver-
82
