ook reeds zuiver getenailleerde werken ontworpen,
waarvan de Doesburgsche liniën, welke nog bestaan,
(zie Afb. XIII) een mooi voorbeeld zijn; de
retranchementen bij Nijmegen en de linie van Help
man bij Groningen, eveneens getenailleerde verster
kingen, door Coehoorn aangelegd, zijn helaas ge
sloopt.
Bij dit eenvoudig gebroken tracé, zijn de uitspringende
hoeken scherp, nl. meestal 6o°, terwijl de inspringende
hoeken 90(of iets grooter) zijn, terwille van de
flankeering. Laatstgenoemde loodrechte stand der
flanken op elkaar is reden dat dit stelsel ook het
perpendiculaire wordt genoemd.
De markies van Montalembert 17141799) heeft
het verder uitgewerkt, terwijl diens ideeën in Pruisen
door Frederik den Groote en in Frankrijk door Carnot
(1812) Minister van Oorlog onder Napoleon I, wer
den overgenomen.
In den aanvang van de 19e eeuw werd ook het ge
tenailleerde stelsel verlaten en komt in de landen die
niet uit traditie aan het gebastionneerde bleven
hechten, het polygonale stelsel naar voren, eveneens
door Montalembert in zijn uitvoerige geschriften (in
11 deelen verschenen tusschen 1776 en 1796) be
schreven. Bij dit stelsel wordt de polygoons- of veel
hoekszijde zelf versterkt; het maakt de afgifte van
krachtiger frontvuur mogelijk, terwijl de fronten niet
zoo gemakkelijk te enfileeren zijn als de bastionsfacen
en door den eenvoudigen vorm van het vestingfront
de aanpassing aan het terrein verbeterd wordt. Aan
gezien bij dit stelsel de flankeering der grachten voor
elk front geschiedde door vuur uit laaggelegen ge-
kazematteerde gebouwen, in het midden van elk front
voor den hoofdwal uitstekend, welke caponnières
werden genoemd, draagt het ook den naam van
caponnière-stelsel.
Feitelijk keerde men met dit systeem van vestingbouw,
36
