strijking van den nevenliggenden muur of wal en de
daarvóór gelegen gracht. Deze vroeg-16e eeuwsche
constructies zijn nog te zien in Maastricht, (afb. IV),
Elburg (fig. 2) en Sittard.
2°. het steenen bastion, eveneens van kazematten
voorzien en in tegenstelling met de latere aarden
bastions klein en slechts plaatselijk ter vervanging van
een of meer muurtorens gebouwd. Vermoedelijk zijn
Fig. 2. Elburg.
(naar Caspar Merian, 1659)
deze vijfhoekige uitbouwen van den stadsmuur of wal
het eerst in Italië ontstaan, waar in 1525 de architect
Michel Sanmichele zijn vaderstad Verona met
bastions begon te versterken (het bastion „della
Maddelena" uit 1527 bestaat nog) terwijl oök Antonio
de San Gallo uit Florence als „uitvinder" van de
bastions wordt beschouwd. Dergelijke vestingwerken
waren in Nederland zeldzaam; van de weinige nog
bestaande noemen wij het bastion Sonnenburg van
13
