achteruit door vervuilde grachten, overvulde huizen
met kelder- en zolderwoningen en vele andere onge
rechtigheden, nu neemt dat alles een keer. Door de
groote nieuwe rioleering die gestadig vordert, geuren
de grachten niet meer, zwemmen de koppels wilde een
den weer door de Reguliersgracht, ziet men daar zelfs
nu en dan een vischhengel. Door „onbewoonbaar" ver
klaringen komen niet-menschwaardige verblijven leeg
te staan, worden afgebroken en vernieuwd. De schoon
heidscommissie doet daarbij goed werk door te zorgen
dat deze nieuwe huizen zich voegen in de oude stad,
waarbij zelfs herhaaldelijk oude bouwfragmenten van
geveltoppen, gevelsteenen en sieraden weder worden
toegepast.
Als iets nieuws van de laatste jaren is daar de Monu
mentenverordening. Dat komt omdat Nederland geen
monumentenwet heeft. Nu doen de gemeenten dat zelf.
Bij deze verordening behoort een Monumentenlijst. Het
heeft heel wat zorgen deze samen te stellen. De een
juicht wanneer zijn gevel op de lijst komt, als een on
derscheiding. De ander roept een advocaat te hulp om
zich te verzetten tegen het onrecht om op een huis een
bepaling te maken die de waarde beïnvloeden kan. Deze
Monumentenlijst heeft ook een bezwaar. Men zet er,
zooals voor de hand ligt, de kostelijkste monumenten,
de fraaiste gevels op en de overblijfselen van echte
historiestukken. Daarmede zijn tallooze minder belang
rijke doch heel goede oude gevels min of meer vogel
vrij verklaard. En dan, de Monumentenverordening be
treft alleen het uitwendig aanzien der bouwwerken, niet
het inwendige, zoodat fraaie interieurs in het geheel niet
beschermd zijn.
Het beste werk doet nog de „Schoonheidscommissie-
Centrum", die eiken goeden ouden gevel tracht te be
houden en die elke verbouwing aan een „Monument"
evenzeer in handen krijgt. Dat ook met de beste bedoe
lingen en middelen niet alles behouden kan blijven, is
88
