72
Op de Muider poort rustte niet veel zegen. Dat was altijd
een lastig punt geweest. De eerste Muiderpoort, de St.
Anthonispoort, staat er nog, op de Nieuwmarkt en de
laatste Muiderpoort ook nog, aan de buitensingelgracht,
daar waar op 't naambordje staat Mauritskade. Waar
die andere gebleven zijn? De tweede stond voor de
Breestraat, op de plek waar nu de groote synagoge
staat. De werkteekening van deze poort, door Pieter de
Keyser zoon van Hendrick is in den topographischen
atlas van den schrijver. De derde werd, zoo reeds ver
haald, per ongeluk een gordijn tever gebouwd en half
gereed weer afgebroken. De vierde was er een van het
standaardmodel, doch deze beliefde het in 1769 van de
fundeering te glijden en te verdwijnen in den veenbo-
dem naast de fundeering, zoodat zij afgebroken moest
worden. De vijfde werd in 1790 gebouwd naar het ont
werp van Cornelis Rauws, den toenmaligen stadsarchi
tect. Doch al was de groote veste gereed, dan was de stad
daarbinnen er nog niet. Dat groeide eerst heel lang
zaam. Eerst kwamen de hoofdgrachten aan de beurt. Een
ets van Ruysdael vertoont ons het graven van de Heeren
gracht, waar nu de kruising met de Vijzelstraat is. De
naar het jaarcijfer opvolgende oude plattegronden van
de stad in tallooze drukken en herdrukken, geven ons
een inzicht welk deel vroeg en welk deel later bebouwd
werd en doen daardoor begrijpen hoe 't komt, dat in de
eene straat vroegere bouwkunst te vinden is dan in de
andere. Zelfs zijn er plekken te vinden, die nu nog niet
bebouwd zijn, maar dan moet men goed den weg weten
in de stad en op de oude kaarten.
Op de kaart van Daniël Stalpaert is voor alles gezorgd,
voor de rijke kooplieden de hoofdgrachten, voor de nij-
veren de radiale straten, voor de smallen van beurs het
Weteringkwartier, voor de vluchtelingen uit het verre
Oosten buiten hun Uilenburg en Vlooyenburg flink wat
ruimte, zoodat toen de Joden uit Spanje en Portugal
verdreven werden en in Amsterdam een toevlucht zoch-
