tingtorens, de Montelbaanstoren, de Regulierstoren en nog twee, die later genoemd worden, de Jan Roden- poortstoren en de Haringpakkerstoren. De Reguliers toren heet te Amsterdam Munttoren. Dat is omdat in het gebouw dat daartegen gemaakt was, kortstondig munt geslagen werd toen door oorlogstijd de Munt te Dordrecht niet afleverde. Daarom heet het plein erbij de Munt. Vele jaren stond er op 't stedelijk naambordje Sophiaplein, doch de volkstaal is taai; op het bordje staat nu weer Muntplein. Van het overig deel der oude steenen vesting is nu niet veel meer over. Ook van den gordel van gordijnen en bastions van de kaart van Pieter Bast is heel weinig meer over. Toch wel iets, maar dan moet men die kaart goed bekijken en vergelijken met de werkelijkheid en dan ontdekt men hier en daar iets, een bocht in een rooilijn, een knik in een waterloop, zonder de oudste kopergravurekaart van Amsterdam onverklaarbaar. Van de versterking van de stad aan de waterzijde, het Noorden, het Y, hebben we nog niet gesproken. Het is merkwaardig dat deze van den oudsten tijd van hout is geweest en van hout bleef. Ja, toen Amsterdam heel groot was geworden tot een wijden halven cirkel, was de afsluiting aan den Noordkant nog steeds een dubbele houten remming. Wel werd eens geprobeerd, zooals te zien is op de kaart van Anthoniszoon, om in die houten palissade een halfrond versterkingswerk te maken, doch dat heeft men later niet meer gedaan. De verdedigings werken van Amsterdam zijn door alle eeuwen gericht geweest tegen den landrot en die moest door water ge dwongen worden tot afstand bewaren. Er is echter nog iets heel merkwaardigs te zien op de kaart van Pieter Bast. Men ziet daar, West, buiten den Singel, een smal stuk gracht, netjes recht, met smalle kaden. Dat was heel iets nieuws, een gracht, dat was er tevoren nog niet geweest. Niet een wal om de stad en een water daarvóór, waar de grond voor den wal uitge- 51

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1941 | | pagina 56