En dan te weten dat die groote kaart in twaalf vellen
een houtsnede is, dat het cliché, waarmede elk blok ge
drukt moest worden, een stuk houtwas, dat al die dakjes
en scheepjes in dat hout gesneden waren, negatief, want
elk lijntje op de kaart is een gespaard opstaand kantje
in het houten blok en dat weer in spiegelbeeld. Dan nog
iets, dat die blokken zoo besneden zijn dat wanneer de
afgedrukte velletjes afgesneden worden en naast elkaar
geplakt, dat ze dan netjes passen, er nergens op al die
naden een ontsporing is. 't Is verbazingwekkend, 't is
kunstig. Cornelis Anthoniszoon was een groot kunste
naar en een bedreven handwerksman, waarop Amster
dam na vier eeuwen nog trotsch is.
Wie was de ontwerper van het groote stadsplan, met
den kloek daarom ontworpen singel en met het ves
tingstelsel en de fraaie torens en poorten? We weten het
niet. In ieder geval Anthoniszoon niet, want toen hij ge
boren werd, was de vesting reeds gereed en dat was ook
geen werk voor een schilder. Is de ontwerper een „stads
bouwmeester" geweest of een reizend vestingbouwmees
ter? We weten 't niet. 23Het is het lot van de bouw
meesters, dat ze in vergetelheid raken. Van de aller
grootste monumenten van den aardbodem zijn de namen
der bouwmeesters in den regel onbekend. Laten ze zich
ermede troosten dat zij iets nalaten voor wie na hen
kwam en dat de klank van een naam slechts ijdel-
heid is.
Of de houtsnedekaart van Cornelis Anthoniszoon zeld
zaam is? Ongetwijfeld. Exemplaren op een veiling ko
men bijna niet meer voor. Toch zijn er nog wel enkele
exemplaren in omloop, in particulier bezit. Het vorig
jaar was er nog een. In de verzameling van den schrijver
is een exemplaar in losse velletjes, een echte en zoo gaaf
en schoon als nieuw, blijkbaar eeuwen lang in verzame-
44