38
sloot zich aan bij de opdracht, althans bij den smaak
van den opdrachtgever, want de havens en de schepen
stonden er goed op en op den voorgrond. Verder was
gansch de stad er nauwkeurig op afgebeeld, wat niet
mogelijk is geweest zonder een voorbeeld of na jaren
lange voorstudie. Dit is weder een indirect bewijs dat er
vóór het schilderij van Cornelis ten stadhuize iets van
een kaart of schilderij van de stad aanwezig was.
De kruistocht, waarvoor de Heer van Bossu naar Hol
land gekomen was, ging echter niet door. De tijd voor
kruistochten was voorbij, ze waren uit de mode. Eras
mus en het humanisme hadden hun werk gedaan en had
den de menschheid doen begrijpen, dat een kruistocht
oorlog beteekent en dat oorlog Goddeloos is. De groote
Keizer maakte een reis naar het Noorden van zijn land
inplaats van naar het Oosten en deed ook Amsterdam
aan en daarom was het niet noodig, dat de Heer van
Bossu het schilderij medenam. Zijne Majesteit kon het
te Amsterdam bezichtigen.
Zoo bleef het schilderstuk te Amsterdam tot den huidi-
gen dag en is voor ieder te zien in het Stedelijk Histo
risch Museum in de St. Anthonispoort op de Nieuw-
markt. Een keer is het schilderij bijna verloren geraakt.
Dat was bij den brand van het oude Stadhuis in 1652.
Het werd gered, doch was terdege beschadigd. Een on
bekende schilder knapte het op en zoo bleef het bewaard
tot voor enkele jaren de vaardige hand van een restau
rateur de overschildering verwijderde en het oorspron
kelijke schilderstuk voor den dag kwam, goed behou
den, omdat het bijna drie eeuwen onder een verflaag
tegen lucht en licht, rook en stank beschermd gebleven
was. De beschadigingen werden aangevuld en het ge
heel gevernist, waardoor Amsterdam een historiestuk
bezit zonder weerga, en waarvan een reproductie in
kleurendruk verschenen is die binnen ieders bereik is.
Hiermede is 't echter niet afgeloopen. Cornelis maakte
nog een kaart van Amsterdam, op dezelfde wijze afge-
