weersgesteldheid. Zoo is het begrijpelijk dat de kaarten, ieder op een velletje Hollandsch papier er niet netjes genoeg uitzagen om ze aan Zijne Koninklijke Majesteit af te leveren. Daarom maakte Jacob nog een nieuwe teekening van ieder. Hij legde een schoon wit velletje onder de teekening die door te vlug werken en reizen geleden had en prikte met een naald de teekening daar op door. Heel voorzichtig, dat in het onderste schoone velletje geen gaatjes kwamen, alleen maar putjes. De bovenste teekening werd daardoor op de lijnen door zeefd met gaatjes, doch dat hinderde niet, want het was toch maar een kladje. Op het blanco vel teekende hij nu een keurige, nieuwe, frissche teekening naar het voor beeld van de eerste en verbeterde hier en daar iets of liet iets overtolligs weg. Daarna werden de teekeningen, in verschillende zendingen, naar den opdrachtgever ge zonden, naar Madrid. Daar bleven ze tot op onzen tijd bewaard in het Staatsarchief. Onderzoekers, cartogra fen hebben dit ontdekt en in het daglicht gebracht. Nu men het eenmaal weet en begrijpt, is het heel eenvou dig. Men is nog een stap verder gegaan en heeft een uit gever bereid gevonden de volledige serie kaarten van Jacob van Deventer van~Noord-Nederland in reproduc tie en in kleurendruk uit te geven, zoowel de oorspron kelijke teekeningen, de minuten, die verspreid zijn, als de tweede exemplaren, de cartons, in het archief te Madrid. In deze uitgave blijkt dat beide series elkaar aanvullen, over en weer. Er zijn steden waarvan alleen de minuut bestaat en ook waarvan alleen de carton bewaard ge bleven is. Vap Amsterdam zijn beide tot ons gekomen. Wanneer men de kaart van het Rijksarchief te Haarlem tegen het licht houdt, ziet men tallooze uiterst kleine gaatjes op de lijnen; dit is dus de minuut. Dan moet de andere, in Madrid de tweede kaart zijn. Legt men de twee reproducties naast elkaar, dan blijken de kleine verschillen van het handwerk, van den menschelijken geest, waardoor beide staan boven het machinale, de 30

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1941 | | pagina 33