keling te komen. Van vrijwel alle zeer oude houtsneden en gravuren is echter de oorspronkelijke teekening zoek geraakt en van de oudste plattegronden van Amsterdam is geen enkele eerste teekening bewaard gebleven. Zelfs niet van den beroemden Cornelis Anthoniszoon, dien we in een volgend hoofdstuk de hem toekomende eer zullen geven. Jacob van Deventer liet ons echte oorspronkelijke tee- keningen na en nog wel in tweevoud, zooals we zullen zien, van ieder het kladje en de mooie. Het is merk waardig dat Jacob's naam in de geschiedenisboeken van Amsterdam nagenoeg niet vermeld wordt. Zoo kon het gebeuren dat in 't jaar 1865 een pak oude teekeningen in een veiling te 's-Gravenhage voor een luttel bedrag gekocht werd door een Amsterdamschen kenner, die ze weder verkocht aan een archivaris. Het was een pak tee keningen van Nederlandsche steden, werk van Jacob van Deventer. Die van de Zuid-Nederlandsche steden reisden naar Brussel, die van de Noord-Nederlandsche steden gingen naar verschillende archieven. 20) Het blad van Amsterdam kwam terecht in het Rijks archief van de Provincie Noord-Holland en is opgebor gen in de verzameling kaarten in het archiefgebouw aan de Jansstraat te Haarlem. Hoe was nu de geschiedenis van deze kaarten? In den tijd dat Jacob van Deventer leefde - hij werd geboren begin 1500 was vrijwel geheel West-Europa onder één souverein. Keizer Karei Y was „Keizer van Europa" en daarmede ook van de Nederlanden. Omdat Karei V een echte Spanjaard was, woonde hij bij voorkeur in Madrid en beheerde vandaar zijn uitgestrekt gebied. Kunste naars reisden heen en weer. Zuidelingen gingen naar het Noorden, Nederlanders naar het Zuiden. Dat kan men eenerzijds zien aan de kleurige oud-Hollandsche tegels, welker vervaardiging uit Italië en Spanje afkomstig is en anderzijds aan de werken van Nederlanders in Italië, zoo als die van den 17e eeuwschen beeldhouwer Giovanni 28

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1941 | | pagina 31