27
HOOFDSTUK II
HET AMSTERDAM VAN
JACOB VAN DEVENTER
was Jacobus van Deventer? Wel, hij heette Jaco-
bus en kwam uit Deventer, 't Was dus geen Amsterdam
mer. Hij was een goed Nederlander. Dat moeten we be
paald verklaren omdat van hem wel eens beweerd is dat
hij deed aan landverraad en spionnage. Doch dat is
heelemaal niet waar. Jacob van Deventer was teekenaar.
We weten van hem alleen dat hij kaarten en stadsplatte
gronden geteekend heeft. Of hij nog meer geteekend
heeft weten we niet. Misschien komt dat nog wel eens
aan het licht. Zijn teekenwerk is ernstig en nauwkeurig,
niet bij uitstek kunstzinnig. Zijn teekeningen zijn ge
maakt met inkt op papier en met waterverf gekleurd in
vlakke tinten. Zij geven ons een uitstekend inzicht in de
werkwijze der kaartteekenaars in de zestiende eeuw.
Want van andere kaartteekenaars zijn wel nalatenschap
pen, maar dat zijn houtsneden en gravuren, dus niet de
oorspronkelijke teekeningen. Want zoowel voor de hout
snede als voor de gravure worden de een gesneden in
hout, de andere gekrast in koper tegengestelde afbeel
dingen gemaakt, zooals men de afbeelding in een spie
gel ziet, een spiegelbeeld. Met deze afbeelding, een
houten blok of een koperen plaat, wordt dan gedrukt,
in den regel op papier. Dat is dus geen handwerk, doch
wat men noemt graphische kunst. Moest de prent ge
kleurd worden, dan geschiedde dit met de hand. Want
kleurendruk is eerst veel later uitgevonden, weder ver
dwenen en opnieuw uitgevonden, om eerst in onzen tijd,
vooral door hulp van de fotographie, tot volle ontwik-