DE BOUWWERELD DERDE „HEEMSCHUT'-NUMMER 1919 XVII!E JAARGANG No. 39 24 SEPTEMBER 1919 RED.: J. H. W. LELIMAN B.-l. AMSTERDAM. UITGEVER: F. VAN ROSSEN HET MUSEUM VAN VOLKSKUNST TE HINDELOOPEN. (ZIE DE LOSSE PLAAT) ie Hindeloopen is de eigenaardige en karakter volle volkskunst, die er eenmaal bloeide in woningbouw, huisraad en kleeding, onlangs teruggekeerd. Helaas echter slechts in een museum, „Hidde Nijland-stichting" genaamd naar den schenker. Het is gevestigd in het 1683 ge bouwde voormalige raadhuis, waarvan het vier lokalen in besla'g neemt. Dat is iets, veel zelfs, doch de schenker dezer zeldzame verzameling zal het zelf beamen het ware is het toch nog niet. Het is een begin. Misschien, héél misschien, kan de terugkeer der oude bekenden de Hindeloopers opwekken tot eenige herleving van den kunstzin in den vroegeren of in een hernieuwden trant. Kunst immers moet leven en meeleven met hare om geving. Vooral geldt dat de z.g.n. volkskunst. Deze dient mee aan te zitten aan den dagelijkschen disch, altijd bij en met de menschen zijn. Het is ongetwijfeld heel loffelijk en verdienstelijk om in een museum kunst werken aan te gapen, die beschermd zijn door een koord, glazen ruit of de papieren waarschuwing om ze niet aan te raken. Hoe kostbaarder, hoe onbereik baarder zulke verzamelingen echter zijn, hoe minder nut ze afwerpen voor de herleving van den algemeenen kunstzin. Integendeel, zij ontmoedigen. Men bewondert de voorwerpen, doch gevoelt tevens, dat zij buiten bereik vallen en onnavolgbaar zijn. Een volkskunst museum geeft andere gedachten. Daar gevoelt men zich thuis te midden van voorbeelden, die voor overname vatbaar zijn, en tot navolging aansporen. Menigeen vindt- er voorwerpen terug, als hij thuis zelf bezit en nu voortaan wellicht meer zal waardeeren. Verkieslijker dan welke verzameling bijeen te brengen ook is het, zich in het dagelijksch leven te omringen met mooie gebruiksvoorwerpen zoodat al wat ons omgeeft, hoewel sober en eenvoudig, toch door vorm en kleur getuigt van onbedwingbaar kunstgevoel. Dat gevoel heeft onze voorouders gekenmerkt. In de verschillende streken des lands heeft het tot andere uitkomsten geleid al naar gelang der omstandigheden. De betrekkelijke isolatie, het gevolg van gebrekkige verkeersmogelijkheid, is eene der oorzaken van die zeer uitgesproken ge westelijke en plaatselijke schakeeringen. Maar waarin zij ook verschillen mogen, zij zijn één in haar streven naar karaktervolle schoonheid. Persoonlijk, naar eigen smaak oordeelende, zullen wij die uitingen waarschijnlijk niet alle gelijkelijk waar deeren. Wij hebben, evengoed als de makers dier kunst werken zelf, onze voorliefde, naar eigen aard. De een zoekt ingetogen stemming, de ander uitbundige kleurig heid. Dat mag ons evenwel niet weerhouden om, met objectieven geest, ons te willen verplaatsen in de geestes sfeer, de beschavingsstaat, waaruit die verschillende kunstuitingen ontsproten. Wie ze begrijpen wil, heeft zich in te leven in de wereld welke zij weerspiegelen. Dat zullen zeker velen moeten doen om de zéér eigenaardige Hindelooper kunst van voorheen te waar deeren, die in menig opzicht sterk afwijkt van wat gelijktijdig elders in ons land werd voortgebracht. Toch ging van die Hindelooper kunst een krachtige bekoring uit en is zij een der meest typische en „echte" uitingen onzer vroegere volkskunst. Zij heeft dan ook wel degelijk eenigen, zij het ook verspreiden invloed naar buitenaf uitgeoefend, doch weinig navolging in engeren zin gevonden. Daarvoor immers was zij te zeer een produkt van bijzondere gegevens. „De geïsoleerde ligging aldus Mr. Boeles in den katalogus van het Friesch museum ter inleiding van de Hindelooper verzameling van de plaats, het overzeesche verkeer, mogelijk ook anthropologische verschillen, veroorzaakten in verband met de groote welvaart, dat de Hindeloopers in hunne kleeding, huisinrichting en tongval afwijken van de bevolking van het Friesche platteland en ook eenigszins, hoewel in mindere mate, van de overige kustbewoneis." Deze kunst was zuiver plaatselijk in haar oorsprong en is dat

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Bouwwereld 1918-1923 | 1919 | | pagina 1